Cilt Tonu Eşitsizliği Nedir?
Canlı, parlak, pürüzsüz ve eşit renk tonuna sahip bir cilde sahip olmak hemen herkesin hayalidir. Cilt tonu eşitsizliği, pek çok farklı nedene sahip olduğu için karmaşık bir cilt problemidir. Tipik olarak hiperpigmentasyon ve cilt dokusunda bir sorun olduğunu ifade eden bir terimdir. Genellikle cilde doğal rengini veren melanin pigmentinin aşırı sentezi sonucu oluşan hiperpigmentasyondan kaynaklı cilt rengi değişiklikleri; yaş, güneş ışınlarına maruz kalma gibi faktörlerden etkilenir. Bunlara ek olarak pek çok farklı durum cilde doğal rengini veren melanin pigmentinin aşırı ya da eksik üretilmesine yol açarak ciltte leke görünümü ve cilt tonu eşitsizliğine neden olabilir. Cilt tonu eşitsizliği durumunda ciltte birden farklı renk tonları bulunur. Bu durum yaşlanma belirtilerinde artışa, birikmiş ölü cilt hücrelerine ve cilt dokusundaki düzensizliklere bir başka deyişle cildin sağlıklı görünümünde bir bozulma ya da hasara işaret edebilir. (1)(2)Cilt Tonu Eşitsizliği Neden Olur?
Cilt tonundaki farklılıklar pek çok faktöre bağlı olarak gelişebilir. Cilt tonu eşitsizliği genel olarak hiperpigmentasyon adı verilen bir durumdan kaynaklanır. Melanosit adı verilen cilt hücrelerinden sentezlenen melanin cilde doğal rengini veren bir pigmenttir. Melanin pigmentinin herhangi bir nedenden dolayı aşırı sentezlenmesi hiperpigmentasyon adı verilen ve cilt renginde koyulaşmaya neden olan bir duruma yol açar. (2)(3)(4) En yaygın cilt tonu eşitsizliği nedenleri arasında aşağıdakiler yer alır:Güneş Hasarı
Güneş ışınlarına maruz kaldığınızda vücudunuz güneş ışınlarının zararlı etkisini filtrelemek amacıyla melanin üretimini artırır. Melanin aşırı üretildiğinde ise ciltte birikir ve biriken noktalarda cilt tonu koyulaşır (hiperpigmentasyon). Ciltteki lekeler melanin pigmentinin aşırı üretiminden kaynaklanır ve bu durum cilt tonu eşitsizliğinin ana nedenidir. Güneş ışınlarına maruz kalmaktan dolayı oluşan ve pek çok insanın hoşlandığı bronz ten rengi aslında cilt hasarının bir göstergesidir. Güneş ışınlarından biri olan ultraviyole A (UVA) bir çeşit radyasyondur ve cilt bariyerini aşarak cildin en alt katmanına kadar ulaşarak uzun süreli cilt hasarına neden olabilir. UVA ışını önce ciltteki kızarıklık şeklinde etki gösterir ardından cilt hücrelerine hasar vererek koyu lekelere yol açar. Güneş ışınlarına karşı özel olarak üretilen koruma faktörlü güneş kremi kullanmadan güneş ışığına çıkılması ultraviyole ışınların cilde zarar verme olasılığını artırır. Ancak bulutlu ve yağışlı günlerde bile dolaylı olarak güneş ışığı cildi etkileyebilir. Ayrıca UVA ışınları ev içinde pencerelerden geçerek de pigment değişikliklerine neden olarak cilt tonu eşitsizliğine yol açabilir. Yapılan araştırmalar ev içi ya da dışında gündüz mutlaka güneş kremi kullanılması yönündedir. (2)Sivilce Görünümü ve Sivilce İzleri
Sivilce görünümü, cilt hücrelerinde kızarmaya neden olarak cilt tonunda renk değişikliklerine yol açabilir. Ayrıca melanin sentezini tetikleyerek hiperpigmentasyona yani ciltte leke görünümüne neden olabilir. Ayrıca böcek ısırması, yanık, yara gibi cilt travmaları sonrası hiperpigmentasyona katkıda bulunabilir. (2)Hormon Değişiklikleri
Hormon üretiminin artması sonucu melazma olarak bilinen bir tür hiperpigmentasyon gelişir. Genellikle hamilelik döneminde meydana gelen hormon değişiklikleri ve hormon içeren doğum kontrol hapları melazmaya neden olabilir. (2)Yaşlanma
Yaş ilerlediğinde cilt hücrelerinin temelini oluşturan kolajen ve elastin üretiminde azalma gözlenir. Cilt eski güçlü yapısını kaybeder, cilt bariyeri zayıflar ve dış etkenlere karşı daha hassas hale gelir. Yaşlı yetişkinler güneş ışınlarına maruz kaldığında daha savunmasızdır ve leke görünümü oluşumuna karşı daha yatkındır. Ayrıca cilt hücrelerinden melanin üretimini artıran bazı ilaçların kullanımı da bu dönemde artabilir. Tüm bunlar yaşlı yetişkinlerde cilt tonu eşitsizliği yaşama riskini artırır. (2)Diğer Nedenler
Cilt tonu eşitsizliğine neden olan nedenler arasında kontrol dışı bir neden olan hava kirliliği de cilt tonunda renk değişikliklerine yol açabilir. Kirli havadaki zararlı bileşenler cilt bariyerinin zayıflatarak cildin kendine has renk tonunu bozabilir. (2)(3)(4)Cilt Tonu Eşitlemek İçin Kullanılabilecek Ürünler Nelerdir?
Cilt tonu eşitlemek için aşağıdaki bileşenleri içeren cilt bakım ürünleri kullanılabilir:C Vitamini
Güçlü bir antioksidan olan C vitamini, cilt hücrelerini güneşin zararlı ışınlarına karşı koruyabilir ve melanin sentezini azaltarak hiperpigmentasyonun önlenmesine, cilt tonunun eşitlenmesine katkıda bulunur. (2)Glikolik Asit
Sivilceye eğilimli ciltler için önerilen glikolik asit, peeling özelliğine sahiptir. Cilt yüzeyindeki ölü cilt hücrelerinin temizlenmesini sağlayarak alttaki daha sağlıklı görünen cildin ortaya çıkmasına yardımcı olur. Böylece cilt tonunda renk eşitsizliğine neden olan ölü cilt hücreleri temizlenir ve eşit tona sahip cilt elde edilebilir. Yapılan çalışmalar, glikolik asit içeren cilt bakım ürünlerinin sivilce görünümü, iz görünümü, hiperpigmentasyon ve güneşe bağlı yaşlanma belirtilerin, azaltabileceği yönündedir. (2)Salisilik Asit
Glikolik asit ile benzer çalışma prensibine sahip olan salisilik asit hiperpigmentasyonun önlenmesine yardımcı olur. (2)Retinol
Retinol ciltteki renk eşitsizliklerinin azaltılması ve güneş hasarı belirtilerinin azaltılmasında etkilidir. Retinol içeren cilt bakım ürünleri, yaşlanma belirtilerinin azalmasına da yardımcı olabilir. (2)Niasinamid
B3 vitaminin bir formu olan niasinamid, cilt rengi değişikliklerini azaltmak için yardımcı olur. Aynı zamanda hiperpigmentasyon ve yaşlanma belirtilerinin görünümünün azalmasını destekler. (2)Azelaik Asit
Çavdar, yulaf, arpada doğal olarak bulunan azelaik asit, sivilce görünümünde azalmaya yardımcı olabilir. (2)Kojik Asit
Henüz hakkında daha çok çalışmaya ihtiyaç duyulsa da kojik asit, koyu cilt lekelerinin görünümünü azaltmaya yardımcı özel bir bileşendir. (2)Hidrokinon
Hidrokinon içeriğine sahip cilt bakım ürünleri tretinoin ve fluosinolon asetonid gibi diğer bileşenlerle birlikte cilt tonu eşitsizliği için kullanılabilir. (2)Özel La Roche Posay bileşeni olan Melasyl™ ile güçlendirilen ve %10 niacinamide ile kombine edilen La Roche Posay MELA B3 Serum ile güneş lekeleri, cilt tonu eşitsizliği, sivilce sonrası izleri ya da hiperpigmentasyon için etkili bir cilt bakım rutini hazırlayabilir, inatçı koyu lekeler dahil olmak üzere çeşitli cilt renk bozukluklarını gözle görülür şekilde azaltabilirsiniz.
Cilt Tonu Eşitlemek İçin Neler Yapılmalıdır?
Cilt bakımına özen göstermek ve sağlıklı yaşam alışkanlıkları edinmek, cilt tonunun eşitlenmesine yardımcı olabilir. Pürüzsüz cilt için aşağıdaki önerileri dikkate alabilirsiniz:- Gündüzleri en az 30 koruma faktörüne sahip güneş kremi kullanmalısınız. Her iki saatte bir güneş kremini yenilemeye dikkat etmeli ve evden çıkmadan en az 30 dakika önce güneş kremi sürmelisiniz. Gün içinde güneşin en güçlü olduğu saatlerde güneş ışınlarından korunmaya çalışmalısınız. (2)
- Cilt tipine uygun cilt bakım ürünleri içeren ve cilt temizliği, tonik, serum, nemlendirici başta olmak üzere ekstra cilt bakım aşamalarının da bulunduğu bir cilt bakım rutini oluşturmalısınız. (2)
- Sivilce, akne, sedef hastalığı, egzama, rosecea gibi cilt rahatsızlıklarının vakit geçirmeden tedavisine başlamalısınız. (2)
- Cildin tahriş edilmesine neden olan peeling ürünleri kullanmaktan kaçınmalısınız. (2)
- Antioksidan bileşenler açısından zengin taze sebze ve meyveler, yağsız protein içeren besinler, tam tahıllı gıdalar ve sağlıklı yağlar içeren yeterli ve dengeli bir beslenme programını takip etmelisiniz. (2)
- Cilt hücrelerine oksijen ve besin ulaşımını artırmak için kan akışını iyileştirmek amacıyla düzenli egzersiz yapmalısınız. (2)